Wykłady
> Wprowadzeniea > Pojęcia podstawowe |
![]() ![]() |
1.2 Pojęcia podstawowe![]() Na początek spróbujemy zdefiniować najważniejsze pojęcia, którymi będziemy się posługiwać w tym podręczniku. Pierwszym istotnym pojęciem jest pojęcie projektu. Czym jest projekt i co rozumiemy pod tym określeniem? Definicję projektu podawaną przez Słownik języka polskiego PWN podano w tabeli Definica_projektu
projekt
m
IV,
D.
-u,
Ms.
~kcie;
lm
M.
–y Tabela 1. Definicja projektu według Słownika języka polskiego PWN Definicja przytoczona w tabeli Definica_projektu jest potocznym rozumieniem słowa projekt i nie w pełni oddaje jego sens w rozumieniu dziedziny, którą się zajmujemy.Bardziej precyzyjna jest definicja podana przez Meredith Mantel przedstawiona w tabeli Definica_projektu. Wprowadza ona istotne elementy: jednorazowość oraz unikalność działania projektowego. Projekt jest jednorazową działalnością mającą na celu osiągnięcie dobrze zdefiniowanych, pożądanych rezultatów. Tabela Definicja projektu według Meredith Mantel Klasycy zarządzania projektami, tacy jak Harold Kerzner czy James Lewis, postrzegają projekt jako ciąg aktywności mających określony początek i koniec, zmierzających do wytworzenia określonego niepowtarzalnego produktu przy określonych ograniczeniach i zużyciu określonych zasobów.Próbę definiowania projektu podejmują też największe organizacje i metodyki zajmujące się zarządzaniem projektami informatycznymi. Przytoczymy tu dwie reprezentatywne definicje. Jedna pochodzi z księgi dobrych praktyk prowadzenia projektów IT - Project Management Body of Knowladge 2000, opracowanej i publikowanej przez jedną z największych organizacji zajmujących się zarządzaniem projektami – Project Management Institute z siedziba w USA (tabela REF Tab_Definica_projektu_3 1.3), a druga z powszechnie stosowanej metodyki prowadzenia projektów informatycznych Prince2 opracowanej przez brytyjską organizację OGC (Office of Government Commenrce) (tabela 1.4). Projekt = czasowa aktywność, której celem jest wytworzenie nietypowego produktu lub usługi (realizowana przy ograniczonych zasobach). Tabela 3. Definicja projektu na podstawie PMBOK® 2000 Projekt – czasowa organizacja powołana w celu wytworzenia produktów wspierających określoną potrzebę biznesową. Tabela 4. Definicja projektu na podstawie metodyki Prince2 Jak widać, choć pojęcie projekt definiowane jest w różny sposób, a poszczególne organizacje kładą nacisk na specyficzne aspekty działań projektowych, to jednak we wszystkich podejściach dają się zauważyć wspólne elementy. Należą do nich tymczasowość działań projektowych, nietypowość produktu projektu oraz wykorzystanie ograniczonych zasobów. Istotnym elementem projektu jest też jego charakter zespołowy. Definicja projektu, którą będziemy posługiwać się w dalszych wykładach zostanie sformułowana w kolejnym punkcie. Na potrzeby naszego podręcznika będziemy posługiwać się następującą definicją projektu.Definicja 1 Projekt jest to czasowa aktywność zespołowa, której celem jest wytworzenie nietypowego produktu lub usługi określonej jakości realizowana przy ograniczonych zasobach w celu zaspokojenia potrzeb biznesowych. Dokonamy teraz krótkiego omówienia najważniejszych cech działań projektowych. Cechy te w znacznym stopniu determinują strukturę, interfejsy oraz działania podejmowane w czasie realizacji projektu.
Organizacja ta uświadomiła sobie potrzebę ograniczenia błędów przy przyjmowaniu zamówień i postanowiła podjąć działania zmierzające w kierunku ich ograniczenia. Moment ten został przyjęty za moment rozpoczęcia prac projektowych. Wiele podejść do zarządzania projektem nie uznałoby by jednak opisanego powyżej projektu za rozpoczęty. Jest on jeszcze zbyt mgliście zdefiniowany. W zasadzie poza określeniem potrzeby (zmniejszenie liczby popełnianych błędów przy przyjmowaniu zamówień) nic o tym projekcie nie wiadomo. Może się też okazać, że na następnym spotkaniu kierownictwa na przykład z powodu zbyt wysokich kosztów zaprezentowane rozwiązania zostaną odrzucone i firma pozostanie przy obecnych metodach przyjmowania zamówień. Inne, częściej spotykane podejście, za moment rozpoczęcia projektu przyjmuje moment podjęcia decyzji o jego realizacji. Wiąże się to najczęściej z powołaniem zespołu projektowego (przynajmniej wyznaczeniu jego kierownika) i określeniu źródeł finansowania. Działania podejmowane od momentu uświadomienia sobie potrzeby biznesowej do podjęcia decyzji o rozpoczęciu realizacji projektu określa się wówczas jako działania przedprojektowe. Innym problemem jest moment zakończenia projektu. Powszechnie uznaje się, że projekt kończy się w momencie kiedy zostaną osiągnięte cele projektu lub też kiedy wiadomo, że cele tego projektu nie zostaną osiągnięte i zostaje podjęta decyzja o jego zaniechaniu. Warto jest jednak popatrzeć na projekt w szerszej perspektywie i po osiągnięciu jego celów, bądź zarzuceniu zastanowić się nad osiągniętymi rezultatami i przebiegiem procesów projektowych. Tę fazę działań nazywa się często fazą zamykającą projekt lub fazą poprojektową. W czasie jej trwania dokonywana jest ocena przebiegu procesów zachodzących w czasie trwania projektu, budowana jest baz wiedzy i wyciągane są wnioski na przyszłość. Faza zamykająca jest istotną fazą i jeśli tylko zamierzamy prowadzić kolejne projekty powinniśmy poświęcić jej odpowiednio dużo uwagi oraz czasu i zasobów. Dzięki jej prawidłowemu przeprowadzeniu możemy gromadzić niezbędną wiedzę na temat przeprowadzonych projektów, ich przebiegu oraz budować wiedzę na temat dobrych i złych praktyk. Dzięki tej wiedzy i wyciąganych Z niej wniosków możliwe jest doskonalenie przebiegu kolejnych projektów, lepsze zarządzanie ryzykiem i unikanie błędów popełnianych przy poprzednich projektach. Ograniczoność zasobów. Każdy projekt prowadzony jest przy ograniczonych zasobach. Ograniczenie to dotyczy zarówno zasobów finansowych, innych zasobów materialnych, jak i zasobów ludzkich. Planując działania projektowe musimy zawsze uwzględnić te ograniczenia i przeprowadzić odpowiednie planowanie ich dostępności. Nie można więc zapominać, że zasoby niezbędne do realizacji projektu nie są nieograniczone oraz że nie są one dostępne przez cały czas. Na przykład źródła finansowania projektu mogą pochodzić z kilku transz zaciągniętego kredytu lub z kolejnych płatności naszego klienta i są one wówczas dostępne w pewnych kwantach co jakiś czas. Podobnie dzieje się z zasobami ludzkimi. Część ekspertów, analityków, programistów, kluczowych przedstawicieli klienta czy innych członków zespołu projektowego może być zaangażowana w inne zadania i nie być dostępna w każdym momencie realizacji projektu. Należy więc rozpoczynając projekt dokonać odpowiedniego rozpoznania dostępności zasobów oraz opracować plan ich wykorzystania. Przykładem takiego planu jest plan zatrudnienia, który uwzględnia różne wykorzystanie zasobów osobowych w czasie trwania projektu i pokazuje ilu na przykład programistów, czy testerów planujemy zatrudnić w projekcie w jego poszczególnych okresach. Jakość jako zasób. Mówiąc o ograniczoności zasobów projektu należy też zastanowić się nad jakością. Jakość możemy traktować jako kolejny zasób naszego projektu. Jak każdy zasób projektowy, również jakość powinna być na początku projektu zdefiniowana i jest ona ograniczona. Oznacza to, że jakość powinna być zaplanowana, również w czasie i że jest zależna od innych zasobów projektu takich jak czas, pieniądze czy zasoby ludzkie. Trzeba koniecznie pamiętać, że w czasie realizacji projektu musi być zachowana równowaga między zasobami. Jeśli więc dokonamy zasadniczej zmiany jednego z zasobów projektowych, to musimy się liczyć z nieuchronnością zmiany również pozostałych. Dla przykładu zmniejszenie zasobów finansowych projektu musi być zrekompensowane zmianą zasobów czasowych lub zmianą jakości. Konieczność szukania kompromisów przy ograniczonych zasobach. Ograniczoność zasobów w projekcie zmusza nas do poszukiwania równowagi między nimi oraz do ciągłego szukania kompromisów. Do podejmowania najczęstszych decyzji w poszukiwaniu kompromisów projektowych zmuszony jest kierownik projektu. Mogą one dotyczyć między innymi kompromisu między: ·czasem trwania projektu a jego zakresem, ·czasem trwania projektu a jego kosztami, ·jakością projektu a jego kosztami lub czasem trwania , ·zakresem a kosztami projektu lub zużyciem zasobów ludzkich. Prowadzenie projektu jest ciągłym poszukiwaniem kompromisu między różnymi zasobami projektu i innymi jego elementami przy zadanej funkcji celu. Nie jest więc zadaniem łatwym i wymaga od kierującego projektem dużej interdyscyplinarnej wiedzy z wielu obszarów oraz doświadczenia. W dalszej części tego rozdziału dokonamy omówienia trzydziestu czterech obszarów wiedzy i umiejętności, jakie zdaniem organizacji Software Quality Institute (SQI) powinien posiąść skuteczny kierownik projektów informatycznych. Zespołowość. Projekty informatyczne wiążą się ze złożoną działalnością i znacznym stopniem skomplikowania. Podobnie jak i inne typy projektów wymagają działania wielu osób o różnej wiedzy i kwalifikacjach, często pracujących w różnych miejscach geograficznych. Zespołowość jako istotna cecha projektów jest bardzo istotna. Ostateczne powodzenie lub porażka projektu zależy w ogromnym stopniu od zespołu projektowego, od jego umiejętności współpracy od sposobu organizacji tego zespołu, od zasad i jakości zastosowanych mechanizmów i protokołów komunikacyjnych. |
|
![]() Wykłady > Wprowadzenie > Pojęcia podstawowe |